Tài sản cố định là gì? Phân loại & Điều kiện ghi nhận

19/01/2024 Số lần xem: 979 Tài sản cố định là loại tài sản mà doanh nghiệp sở hữu hoặc sử dụng trong dài hạn, thường với mục đích sản xuất, cung cấp dịch vụ, cho thuê, hoặc dùng cho mục đích quản lý. Chúng bao gồm hai loại chính: tài sản cố định hữu hình và tài sản cố định vô hình.

1. Tài sản cố định là gì?

Tài sản cố định bao gồm những tài sản giá trị lớn và được sử dụng qua nhiều chu kỳ kinh doanh mà không hao mòn hoặc hủy hoại trong quá trình sản xuất, mang lại lợi ích kinh tế cho doanh nghiệp. Chúng được phân loại thành hai nhóm chính: hữu hình và vô hình, bao gồm các tài sản như đất đai, cơ sở vật chất, máy móc và thiết bị.

Tài sản cố định đóng một vai trò trọng yếu trong hoạt động sản xuất và kinh doanh của một doanh nghiệp. Việc ghi nhận chính xác và đầy đủ các tài sản cố định là yếu tố thiết yếu trong việc đánh giá giá trị tài sản của công ty, xác định chi phí sản xuất kinh doanh và trong việc soạn thảo báo cáo tài chính. Tính đến năm 2024, dù pháp luật đã có quy định về chế độ quản lý, sử dụng và trích khấu hao tài sản cố định tại Thông tư 45/2013/TT-BTC,

khái niệm cụ thể về tài sản cố định vẫn chưa được đưa ra một cách rõ ràng.

 

2. Các loại tài sản cố định trong doanh nghiệp

Tài sản cố định trong doanh nghiệp được phân loại chính theo tiêu chí hình thái vật chất, bao gồm tài sản cố định hữu hình và tài sản cố định vô hình.

 

• Tài sản cố định hữu hình bao gồm các tài sản vật chất, có thể quan sát và chạm được. Chúng bao gồm nhưng không giới hạn ở các tài sản như nhà ở, công trình xây dựng, máy móc, thiết bị và phương tiện giao thông.
• tài sản cố định vô hình không tồn tại dưới dạng vật chất. Chúng đại diện cho giá trị đầu tư đã thực hiện, mang lại lợi ích kinh tế cho công ty. Ví dụ điển hình của loại tài sản này bao gồm các bằng phát minh, sáng chế, thương hiệu, và quyền tác giả.

Bên cạnh đó, tùy theo yêu cầu và mục tiêu cụ thể của mỗi doanh nghiệp, tài sản cố định có thể được phân loại theo nhiều tiêu chí khác nhau. Các tiêu chí này bao gồm phân loại theo chức năng kinh tế (như sử dụng trong hoặc ngoài hoạt động sản xuất kinh doanh), phân loại dựa trên quyền sở hữu (tài sản sở hữu hoặc thuê), và phân loại theo tình trạng sử dụng (đang sử dụng, chưa sử dụng, hoặc cần được thanh lý).
 

2.1. Phân loại tài sản cố định hữu hình

Tài sản cố định hữu hình được phân loại thành 6 nhóm như sau:

Nhóm	Tiêu chí phân loại	Ví dụ
Loại 1	Nhà cửa, vật kiến trúc	Trụ sở làm việc, nhà kho, xưởng sản xuất, văn phòng,…
Loại 2	Máy móc, thiết bị	Máy móc chuyên dùng, thiết bị công tác, dây chuyền công nghệ,…
Loại 3	Phương tiện vận tải	Xe ô tô, xe máy, tàu thuyền, máy bay,…
Loại 4	Thiết bị truyền dẫn	Hệ thống thông tin, hệ thống điện, đường ống nước, băng tải,…
Loại 5	Vườn cây lâu năm Súc vật làm việc	Vườn cà phê, chè, cao su, cây ăn quả,… Đàn ngựa, bò, trâu, voi,…
Loại 6	Các loại tài sản cố định khác	Bao gồm các tài sản cố định khác chưa liệt kê vào năm loại trên như tranh ảnh, tác phẩm nghệ thuật.

Tùy theo nhu cầu quản lý của từng doanh nghiệp, nhà quản trị có thể tự phân loại chi tiết các tài sản cố định hữu hình này thành từng nhóm cho phù hợp hơn.

2.2. Phân loại tài sản cố định vô hình

Tài sản cố định vô hình được phân loại thành 3 nhóm như sau:

Nhóm	Tiêu chí phân loại	Ví dụ
Loại 1	Quyền sử dụng đất	Quyền sử dụng đất ở, quyền sử dụng đất nông nghiệp,…
Loại 2	Quyền sở hữu trí tuệ	Bằng phát minh, bằng sáng chế, nhãn hiệu, bản quyền tác giả,…
Loại 3	Tài sản vô hình khác	Giá trị quyền sử dụng đất chưa thanh toán, chi phí phát triển phần mềm,…

Nhìn chung, việc phân loại tài sản cố định là hoàn toàn cần thiết để doanh nghiệp có thể quản lý, theo dõi, kiểm kê và sử dụng tài sản một cách hiệu quả.
 

3. Điều kiện ghi nhận tài sản cố định

Theo quy định tại Thông tư 45/2013/TT-BTC, tài sản cố định được ghi nhận khi thỏa mãn đồng thời các điều kiện sau:

• Chắc chắn thu được lợi ích kinh tế trong tương lai từ việc sử dụng tài sản đó.
• Tài sản cố định được sử dụng trong nhiều chu kỳ kinh doanh, có thời gian sử dụng trên 1 năm trở lên.
• Nguyên giá tài sản phải được xác định một cách tin cậy và có giá trị từ 30.000.000 đồng trở lên.

Ngoài ra, tài sản cố định cũng phải đáp ứng các điều kiện khác theo quy định của pháp luật, chẳng hạn như:

• TSCĐ phải có đầy đủ hồ sơ, chứng từ hợp lệ.
• TSCĐ phải thuộc quyền sở hữu của doanh nghiệp hoặc doanh nghiệp đi thuê theo hình thức thuê tài chính.
• TSCĐ có kết cấu độc lập hoặc là một hệ thống gồm nhiều bộ phận tài sản riêng lẻ liên kết với nhau để cùng thực hiện các chức năng nhất định.

Khi xác định giá trị của tài sản cố định, các nhà quản trị cần chú ý đến các yếu tố sau để tránh những sai lầm:

5.1. Xác định nguyên giá tài sản cố định: Đây là tổng chi phí mua tài sản, bao gồm cả chi phí vận chuyển, lắp đặt, kiểm tra và các khoản chi phí liên quan khác cần thiết để đưa tài sản vào tình trạng sẵn sàng cho việc sử dụng. Doanh nghiệp cần dựa trên các chứng từ và hồ sơ hợp lệ để xác định một cách chính xác nguyên giá của tài sản cố định.

5.2. Xác định thời gian khấu hao tài sản cố định: Thời gian khấu hao cần được xác định dựa trên các quy định về khung khấu hao tài sản cố định, giúp nhà quản trị tính toán thời gian khấu hao một cách chính xác nhất.

5.3. Xác định phương pháp khấu hao tài sản cố định: Cần lựa chọn phương pháp khấu hao phù hợp dựa trên đặc điểm và tính chất của từng loại tài sản cố định, cũng như tình hình thực tế của doanh nghiệp.

5.4. Xác định giá trị còn lại của tài sản cố định: Giá trị còn lại là giá trị của tài sản sau khi đã khấu hao. Tính toán này quan trọng để đảm bảo tính chính xác của báo cáo tài chính.

5.5. Xác định thời điểm ghi nhận tài sản cố định: Thời điểm này là khi doanh nghiệp đáp ứng đủ các điều kiện theo quy định pháp luật để ghi nhận tài sản cố định. Thông thường, đây là sau khi hoàn thành việc mua sắm, xây dựng, chế tạo, kiểm tra, bàn giao và đưa tài sản vào sử dụng.
 

6. Một số khái niệm liên quan tới tài sản cố định

 

Nguyên giá tài sản cố định:

Là tổng chi phí ban đầu để mua sắm hoặc xây dựng tài sản, bao gồm chi phí mua, vận chuyển, lắp đặt và các khoản chi phí khác để đưa tài sản vào sử dụng.

Khấu hao tài sản cố định:

Là quá trình phân bổ chi phí của tài sản cố định qua thời gian sử dụng của nó. Khấu hao giúp phản ánh giá trị giảm dần của tài sản do sử dụng hoặc qua thời gian.

Thời gian khấu hao:

Là khoảng thời gian dự kiến sử dụng tài sản, trong đó giá trị của tài sản được phân bổ dưới dạng khấu hao.

Phương pháp khấu hao:

Có nhiều phương pháp khấu hao khác nhau như khấu hao theo đường thẳng, khấu hao giảm dần, khấu hao theo sản lượng, phản ánh cách mà giá trị của tài sản được phân bổ qua thời gian sử dụng.

Giá trị còn lại:

Là giá trị của tài sản cố định sau khi đã trừ đi các khoản khấu hao tích lũy.

Thanh lý tài sản cố định:

Là quá trình bán hoặc loại bỏ tài sản cố định khỏi sổ sách kế toán khi nó không còn được sử dụng hoặc đã hết giá trị sử dụng.

Cải tạo và nâng cấp tài sản cố định:

Là việc đầu tư thêm vào tài sản cố định hiện có để tăng cường hiệu suất, công suất hoặc tuổi thọ của tài sản đó.

 

---

CADS là nhà sản xuất phần mềm có 26 năm kinh nghiệm (Since 1997) trong việc chuyển đổi số doanh nghiệp, tư vấn, triển khai nền tảng Quản trị Tổng thể Doanh nghiệp trực tuyến tích hợp ERP,  phần mềm Kế toán, phần mềm Quản trị Sản xuất MRP, phần mềm Quản trị Nguồn lực HRM, phần mềm quản lý Khách hàng CRM, phần mềm Văn phòng điện tử tại Việt Nam. Với tôn chỉ hoạt động: CÙNG KHÁCH HÀNG ĐI ĐẾN THÀNH CÔNG, sẽ luôn là thương hiệu UY TÍN mang nhiều giá trị cho cộng đồng doanh nghiệp.

Hãy đăng ký trải nghiệm bản Demo phần mềm kế toán CADS ngay để có thể trực tiếp trải nghiệm được một hệ sinh thái với đa dạng các nền tảng, tính năng sẽ là giải pháp tương lai cho doanh nghiệp.